مونوگرام چیست؟ و چه ویژگی هایی دارد؟

یکی از رایج‌ترین سبک‎های طراحی لوگو مونوگرام است. بسیاری از برندهای ایرانی و خارجی در سال‌های اخیر به این مدل طراحی لوگو روی آورده‌اند و با استقبالی که از آن شده است، توانسته پیچیدگی‌ها و ظرافت‌ بسیاری را نیز در طول زمان بیابد. اما مونوگرام چیست؟ در این مقاله ضمن بررسی سبک مونوگرام، به انواع لوگو های معروف در این زمینه و ویژگی‌ها و کاربردهای این سبک خواهیم پرداخت.

مونوگرام چیست؟ آشنایی با یکی از محبوب‌ترین انواع لوگو

در یک دسته‌بندی کلی، انواع لوگو شامل لوگوهای تصویری، نوشتاری و ترکیبی از هر دو می‌شوند. اما در واب سوال “مونوگرام چیست” باید بگوییم که مونوگرام از جمله لوگوهای متنی است که با استفاده از حرف اول یا چند حرف ابتدایی چند کلمه طراحی می‌شود. مونوگرام را می‌توان یکی از قدیمی‌ترین انواع لوگو دانست که از دوران یونانیان باستان و در مهرهای پادشاهان و البته بعدها در سکه‌ها نمود داشت. به مرور زمان مونوگرام شکل‌های جدیدتر و مدرن‌تری به خود گرفت و امروز در بسیاری از برندهای پوشاک، اتوموبیل و صنایع مختلف دیده می‌شود.

تفاوت مونوگرام با دیگر انواع لوگوی متنی چیست؟

لوگوهای نوشتاری به صورت کلی انواع لوگوهایی هستند که با استفاده از متن قصد هویت‌یابی و برندینگ دارند. این آثار که محبوبیت زیادی بین کسب و کارهای مختلف دارند، به علت استقبال مخاطبان، دارای انواع و زیرشاخه‌های گوناگونی نیز هستند. برای مثال لوگوتایپ یکی از سبک‌های لوگوی نوشتاری است که در آن نام برند به صورت کامل نمایش داده می‌شود. این نمونه لوگو را همه‌جا دیده‌اید.

لوگوی کمپانی دیزنی (Disney) که در عرصه انیمیشن‎های کودکان شناخته شده است، یک مورد مطرح از لوگوتایپ است. این لوگوی ساده با فونتی کودکانه و در رنگ‌های شاد، خاطرات زیادی را برای کودکان به ارمغان آورده است.

بر خلاف لوگوتایپ که نام برند را به طور کامل استفاده می‌کند، در برخی موارد، مانند زمانی که نام برند طولانی است، مونوگرام با ویژگی ها و انعطاف خود، به کمک طراح می‌آید تا به تثبیت نام برند و هویت بصری آن یاری برساند. آیا نام شرکت خودروسازی بایریشه موتورن ورکه (Bayerische Motoren Werke AG) را شنیده‌اید؟ بی‌ام‌و (BMW) چطور؟ همه این برند مطرح اتومبیل را با نام بی‌ام‌و می‌شناسند. بی‌ام‌و با استفاده از رنگ‌های سفید و آبی که نشان دهنده منطقه‌ باواریا در آلمان است، در جهان مطرح شده. این شرکت با نام اختصاری خود در طراحی لوگو به سبک مونوگرام در جهان شناخته شده است.

بسیاری از برندهای ایرانی نیز از این سبک برای معرفی خود استفاده کرده‌اند. برای مثال بانک اقتصاد نوین با استفاده از حرف اول هر کلمه یعنی «ب»، «ا» و «ن»، لوگویی ماندگار و هوشمندانه خلق کرده است.

ویژگی‌ های مونوگرام چیست؟

یکی ویژگی بارز مونوگرام برانگیختن حس کنجکاوی در مخاطب است. مخاطب با دیدن حروف اختصاری در پی فهم مفهوم لوگو و برقراری پیوند بین حروف است. برای همین نحوه چینش صحیح حروف در کنار هم و خوانایی در این سبک حرف اول را می‌زنند. سادگی و صراحت از دیگر ویژگی‌های مونوگرام هستند، اما طراح باید حتما ایده‌ای نیز در طرح خود بگنجاند. برای این کار بازی با فونت و رنگ به معنابخشیدن به کلمات در راستای هدف برند کمک خواهند کرد. در ادامه خواهیم دید که مونوگرام چیست و ضمن تشریح ویژگی‌های مونوگرام در کسب و کارها، بایدها و نبایدهای به‌کارگیری آن بررسی می‎‌شود.

چگونه از لوگوی مونوگرام استفاده کنیم؟

هنگامی که تصمیم می‌گیریم از سبک مونوگرام برای لوگوی اسم برند خود استفاده کنیم، باید ملاحظاتی را مد نظر قرار دهیم. در درجه اول، لوگوی مونوگرام چون تنها از حروف اختصاری استفاده می‌کند، ممکن است در صورتی که بیش از اندازه انتزاعی باشد، در نگاه اول گیج‌کننده به نظر بیاید. مهم است که لوگو در عین خلاقیت، شفاف و مشخص باشد. در ادامه گام‌های ضروری برای استفاده از لوگوی مونوگرام را مرور خواهیم کرد:

گام‌ به گام، برای طراحی لوگوی مونوگرام:

1. پیش از شروع کار، اطلاعات لازم درباره برند مورد نظر، بازار کسب و کار برند، لوگوهای رقبا و نیازسنجی مخاطبان بدست می‎‌آید. برای این کار ضرورت دارد تا طراح با صاحب برند جلسات متعدد گفت و گو داشته و اقدام به تحلیل بازار نماید. فراموش نکنید، طراحی لوگو یکی از بخش‌های ضروری برندینگ و بازاریابی است که نیازمند صرف زمان و دقت فراوان است. ضرورت دارد تا طرح با سبک کسب و کار همخوانی داشته باشد. برای مثال در طراحی لوگو مونوگرام برای وسایل ورزشی سرعت و چابکی حرف اول را می‎‌زند، برای همین بهتر است حروف کشیده و نرم باشند. در حالی که برای طراحی لوگوی مونوگرام شرکت ساختمان‌سازی، توصیه می‌شود حروف صلابت و استحکام را در خود نشان دهند.

2. پس از بررسی و تحلیل بازار، رقبا و مخاطبان، طراح خواهد فهمید از چه فونت، رنگ و سبکی برای کار خود استفاده کند. معمولا سه طرح به صورت پیش‌فرض و نمونه به کارفرما داده می‌شود تا وی آنچه در ذهن دارد را از میان این سه انتخاب کند. همچنین عموما تا سه بار طرح رفت و برگشت خواهد داشت و در صورت نیاز به رفت و آمد بیشتر هزینه‌ دریافت خواهد شد.
3. یک ویژگی خوب مونوگرام آن است که در طراحی لوگو با این سبک همچنین می‌توان از روش ترکیبی هم استفاده کرد. به این معنا که تصویری از حوزه فعالیت کارفرما نیز در کنار لوگو طراحی می‌شود.

بایدها و نبایدها در طراحی لوگوی مونوگرام

1. برتری سادگی به پیچیدگی: لوگوی مونوگرام همواره در خطر پیچیده شدن و انتزاع بیش از حد قرار دارد. پیچیدگی در این سبک مانند یک شمشیر دولبه است. در این سبک طرحی برنده خواهد بود که از نظر پیچیدگی ذهن مخاطب را درگیر خود کند. اما اینکه مخاطب در تلاش و تقلا برای فهمیدن معنای لوگو باشد و نتواند سر از آن دربیاورد به معنای آن است که طراح در پیچیدگی طرح زیاده‌روی کرده است. مطابق با قانون گشتالت مخاطب از کنجکاوی و حل مسئله خوشش می‌آید، اما در صورت بغرنج شدن، آن را رها خواهد کرد که قطعا به برند لطمه می‌زند.
2. باید دقت کرد که نام تجاری کسب و کار تا چه میزان قرار است کوتاه شود. یک حرف، دو حرف یا سه حرف؟ برای اینکار ضرورت دارد تا استراتژی برندینگ و برنامه‌ریزی‌های شرکت با خود کارفرما مرور شود. از آنجایی که این حروف برای همیشه روی سربرگ و کارت ویزیت و حتی بیلبوردها نمایش داده خواهند شد، ضرورت دارد تا در خصوص نحوه چیدمان و حروف انتخابی دقت کافی صورت گیرد. معمولا توصیه می‌شود از لوگوی تک حرف استفاده نشود، چراکه چندان در ذهن نمی‌ماند.
3. رنگ حروف و نحوه ترکیب رنگ‌ها نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. برخی برای رنگ و لعاب دادن به لوگو از چندین رنگ مختلف برای طراحی لوگوی مونوگرام استفاده می‌کنند؛ در حالی که بهتر است رنگ لوگو از دو یا سه رنگ بیشتر نباشد، در غیر این صورت طرح شلوغ به نظر خواهد آمد. به علاقمندان به سبک‌های کلاسیک توصیه می‌شود تا از رنگ تمام مشکی برای لوگو استفاده کنند.
4. انتخاب فونت مناسب یکی از اصول اساسی در طراحی مونوگرام و ویژگی مهم آن است. برخلاف لوگوی تصویری که تمام کار طراح با تصویر و شکل است. در این سبک، طراح تماما روی حروف کار می‌کند و هنر خود را در بازی با فونت‌ها و رنگ‌ها نشان خواهد داد. معمولا استفاده از فونت‌های مد روز برای برندهایی که قصد ماندگاری دارند توصیه نمی‌شود. معمولا فونت‌های دست خطی برای برندهای جوانانه و غیررسمی محبوبیت زیادی دارند.
5. رعایت اصول هندسی عامل دیگری است که در طراحی مونوگرام اهمیت ویژه‌ای دارد. مهم است که زوایا، فاصله‌ها و تقارن در طرح حفظ شود.

۲ سبک برای طراحی مونوگرام

1. زبان مونوگرام: مونوگرام این ویژگی را دارد که می‌تواند به زبان مادری هر فرد نیز طراحی شود. کسانی که در پی لوگو فارسی هستند می‌‌توانند با فونت‌های مختلف از سنتی تا مدرن هویت بصری برند خود را تقویت کنند. استفاده از زبان فارسی البته این محدودیت را دارد که در عرصه بین‌المللی شاید مورد استقبال چندانی قرار نگیرد. برای همین برخی ترجیح می‌دهند از لوگوی انگلیسی استفاده کنند. برخی نیز برای محکم کاری لوگوی خود را به دو زبان فارسی و انگلیسی طراحی می‌کنند.
2. تصویر و حرف: برخی ترجیح می‌دهند از تلفیق لوگوی مونوگرام و تایپوگرافی استفاده کنند، برخی دیگر نیز راغب هستند آن را با تصویر ادغام کنند. قطعا استفاده از لوگوی ترکیبی هزینه بیشتری را نیز برای کارفرما به همراه خواهد داشت.

لوگو مونوگرام به چه کسانی توصیه شده و به چه کسانی توصیه نمی‌شود؟

با توجه به باز بودن دست طراح، می‌توان انواع لوگو های زیبا را به شیوه مونوگرام طراحی کرد. معمولا این سبک به برندهایی که نام طولانی دارند توصیه می‌شود تا اینگونه بهتر در ذهن ثبت شوند. ویژگی مونوگرام برخلاف لوگوی تصویری که تنها تصویری از برند را در ذهن مخاطب حک می‌کند، این قابلیت را دارد که نام شرکت را نیز در اذهان جای دهد. خواندن حروف یا حرف لوگو موجب می‌شود تا نام برند در ناخودآگاه مخاطب رسوخ کند. برای همین شرکت‌های تازه وارد می‌‌توانند با این شیوه برندینگ موثری داشته باشند.

همچنین معمولا شرکت‌هایی که عنوان خود را از نام و خانوادگی افراد وام گرفته‌اند هم از این سبک لوگو استفاده می‌کنند. برندهای مطرحی همچون برند لوکس پوشاک و عطر زنانه کارولینا هررا (Carolina Herrera) که با نام طراح آن شناخته می‌شود از لوگوی مونوگرام برای معرفی خود به جهان استفاده کرده است. این برند با استفاده از دو رنگ کلاسیک قرمز و مشکی لوگویی شکیل، لوکس و برازنده طراحی کرده است.

همچنین با توجه به قیمت کمتر این سبک لوگو نسبت به سبک تصویری، معمولا افرادی که قصد ندارند هزینه زیادی برای لوگو کنند، می‌‌توانند از این سبک استفاده کنند.